Spółdzielnia energetyczna - gwarancją na obniżenie kosztów energii w gminach

Czym są spółdzielnie energetyczne?

Spółdzielnia energetyczna to forma współpracy lokalnych społeczności, której celem jest produkowanie, zużywanie, magazynowanie i sprzedawanie energii, głównie z odnawialnych źródeł energii (OZE).

Główne powody, dla których warto uczestniczyć w spółdzielniach energetycznych:

1. Lokalne źródła energii i niezależność energetyczna

• Spółdzielnie energetyczne opierają się często na lokalnych odnawialnych źródłach energii, takich jak: energia słoneczna, wiatrowa, wodna czy biogaz.
• Dzięki temu społeczność zyskuje większą niezależność od zewnętrznych dostawców energii i cen rynkowych, które bywają niestabilne.
• To także zwiększa bezpieczeństwo energetyczne na poziomie lokalnym.

2. Oszczędności

• Spółdzielnia energetyczna to ostatni twór, który zachował system opustów w rozliczeniach (energii pobranej i dostarczonej) z operatorem sieci przesyłowej. Co prawda współczynnik wynosi tylko 0,6, ale to daje duże oszczędności na kosztach przesyłowych.
• Uczestnicy spółdzielni energetycznych rozliczają miedzy sobą energię, co z reguły jest znacznie taniej niż zakup z sieci. A także, nie płacą części składowych opłat przesyłowych.
• Zyski ze sprzedaży nadwyżek energii mogą być dzielone między członków spółdzielni lub inwestowane w lokalne inicjatywy, np. magazyny energii.

3. Wspieranie transformacji energetycznej

• Spółdzielnie przyczyniają się do redukcji emisji CO₂ i odejścia od paliw kopalnych.
• Pomagają w rozwoju energetyki rozproszonej, co odciąża krajowy system energetyczny i zmniejsza straty przesyłowe.

4. Wzmacnianie społeczności lokalnych

• Spółdzielnie energetyczne często angażują mieszkańców, samorządy, szkoły, rolników, tworząc wspólną odpowiedzialność za lokalny rozwój.
• Budują poczucie wspólnoty i sprawczości.

5. Możliwość pozyskiwania funduszy

• Spółdzielnie energetyczne mają często łatwiejszy dostęp do dotacji i funduszy unijnych, które wspierają zieloną energię i lokalne inicjatywy.
• W Polsce i UE istnieją dedykowane programy wsparcia dla takich projektów.

Przykład praktyczny:

Społeczność lokalna tworzy spółdzielnię. Wytwórcy energii sprzedają energię bezpośrednio do lokalnych odbiorców – członków spółdzielni. Odbiorcy energii zwolnienie sa z części opłat przesyłowych a także płacą mniej za prąd, gdyż ceny ustalane se wewnątrz spółdzielni. Z ewentualnych zysków, spółdzielnie inwestują w inne potrzebne źródła lub magazyny energii.

Energia, którą Odbiorcy zakupią ponad potencjał spółdzielni, zostanie kupiona od obecnego sprzedawcy, po obecnych stawkach, zawartych w umowie.

Tego nie da się osiągnąć działając indywidualnie, dlatego spółdzielnie energetyczne zyskują dużą przewagę.

Podstawa prawna

W Polsce spółdzielnie energetyczne zostały uregulowane w Ustawie o odnawialnych źródłach energii (OZE).
Szczegółowe przepisy określają m.in.:

• kto może założyć spółdzielnię,
• gdzie może działać (maksymalnie na terenie 3 gmin sąsiadujących),
• jakie są zasady rozliczeń z operatorem systemu energetycznego,
• jakie ulgi przysługują.

Kto może założyć spółdzielnię energetyczną?

• wytwórcy energii,
• odbiorcy energii – osoby fizyczne (np. mieszkańcy), osoby prawne (rolnicy, samorządy, przedsiębiorstwa, parafie itp.)