Biogazownie to naturalna droga do bezpieczeństwa energetycznego gmin
Polska powoli przechodzi transformację energetyczną i przestawia się na zieloną energię. Unia Europejska wprowadza kolejne wymagania dotyczące rezygnacji z paliw kopalnych takich jak węgiel i gaz. Biogazownie lokalne to sposób na osiągnięcie niezależności i bezpieczeństwa energetycznego gmin w ramach nadchodzących, nieuniknionych zmian w energetyce.
W ramach gminy mogą powstawać biogazownie komunalne oraz rolnicze, a także przemysłowe – występujące przy zakładach przetwórczych.
W ramach gminy mogą powstawać biogazownie komunalne oraz rolnicze, a także przemysłowe – występujące przy zakładach przetwórczych.
Zalety biogazowni w gminach
- Oczyszczanie środowiska – w procesie produkcji biogazu (biometanu) utylizowane są odpady biologiczne np.: biomasa z odpadów rolniczych i przetwórstwa spożywczego, odpady zielone z gospodarstw domowych oraz osady ściekowe.
- Tania energia – wytwarzanie ze zmagazynowanego biogazu taniej energii cieplnej i elektrycznej, w pełni zarządzane co do czasu i ilości.
- Proces wytwarzania energii prawie 365 dni w roku, niezależny od pogody i pory roku.
- Możliwość wykorzystania słabszych gleb, zazwyczaj nieopłacalnych w rolnictwie do zasiewu roślin pod produkcję biomasy.
- Poferment uzyskiwany z biogazowni jest doskonałym i kompletnym nawozem, który wraca do obiegu rolniczego w celu produkcji rolnej lub biomasy.
- Powstający biogaz może zastępować paliwa kopalne – gaz ziemny i węgiel.
- Rozwój energetyki odnawialnej.
Ważne fakty i informacje dotyczące biogazu w Polsce
- Sektor biogazu ma do wykorzystania ogromny zasób 120-150 mln ton biomasy rocznie z czego obornik to ponad 100 mln ton.
- Polska ma potencjał do produkcji biogazu na poziomie 8 mld m3 rocznie przy imporcie gazu ziemnego na poziomie 10 mldm3.
- Biogazownie są stabilnym źródłem energii, niezależnym od warunków pogodowych. W ciągu roku mogą wytwarzać energię nawet przez ponad 90 proc. czasu. Inne źródła OZE, których sprawność energetyczna jest zależna od pogody jak fotowoltaika i wiatraki wykorzystują tylko od 10 do 30 proc. czasu w ciągu roku.
- W najbliższym czasie potencjał produkcji biogazu przez gminy będzie wzrastał nie tylko ze względu na dostępność surowca, ale także ze względu na konieczność zmniejszania ilości odpadów unieszkodliwianych na składowiskach oraz osiągania coraz wyższych poziomów recyklingu odpadów komunalnych. W związku z poprawą skuteczności w zakresie wydzielania frakcji bio z odpadów komunalnych rozwój sektora biogazowni w najbliższych latach powinien ulec znacznemu przyspieszeniu.
- Sprzyjać rozwojowi biogazwoni mają również plany zawarte w dokumentach rządowych, takich jak Krajowy Plan Gospodarowania Odpadami 2028.
- Istnieją różnice prawne dotyczące biogazowni rolniczych i komunalnych. Z jednej strony instalacje rolnicze cieszą się ułatwieniami w procedurze pozwoleń na budowę, ale nie mogą wykorzystywać odpadów komunalnych (z grupy 20), poza trawą. Sektor biogazowni komunalnych ma z kolei szeroki dostęp do substratu. Chodzi przede wszystkim o tzw. brązowy worek (odpady kuchenne), odpady zielone (trawa i liście z wyłączeniem gałęzi), osadów ściekowych oraz innych odpadów drewno pochodnych (jak makulatura).
Dostępne dotacje
- Na początku 2023 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił program pt. „Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny”, którego celem jest wsparcie inwestycji dotyczących budowy nowych, rozbudowy lub modernizacji istniejących instalacji fermentacji selektywnie zbieranych bioodpadów komunalnych i wykorzystania uzyskanego biogazu do wytwarzania energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.
W grę wchodzi wytwarzanie biogazu przede wszystkim z bioodpadów (min. 70%), ale dopuszczalne jest również wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych. NFOŚiGW oferuje dofinansowanie i pożyczki ze środków pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego, a łączny budżet programu opiewa na 1,5 mld zł. Dofinansowanie w formie dotacji wynosi do 50% kosztów kwalifikowanych, oraz do 100% w przypadku pożyczki. Nabór potrwa tylko do końca czerwca tego roku.
Mapa działających biogazowni w Polsce w 2023 r.
